14 Ιαν 2018

164 χρόνια από την επανάσταση στα Ραδοβίζια της Άρτας

Η επανάσταση που ξεκίνησε από την Μπότση, τη σημερινή Μεγαλόχαρη


   Τη Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2018 συμπληρώνονται 164 χρόνια από την κήρυξη της επανάστασης στην περιοχή του Ραδοβιζίου Άρτας, όχι μόνο για τη δική της απελευθέρωση, αλλά και ευρύτερα της τουρκοκρατούμενης τότε Ηπείρου.
   Η επανάσταση ξεκίνησε στη Μπότση της Άρτας, τη σημερινή Μεγαλόχαρη, στην κοιλάδα του Αχελώου.
   Δεν ήταν τυχαία η επιλογή της Μπότσης για το σκοπό αυτό. Η Μπότση, ένα από τα κεφαλοχώρια των Ραδοβιζίων, ήταν σε θέση σχετικά οχυρά, αφού πίσω της είχε, ως προστασία, τα όρη του Γαβρόγου και μπροστά της τον ορμητικό Αχελώο και την οροσειρά των Αγράφων. Από εκεί ελέγχονταν όλη η περιοχή των Άνω Ραδοβιζίων. Επίσης, η περιοχή δεν ήταν εύκολα προσβάσιμη, από την Άρτα, για τους Τούρκους, αφού απείχε πενήντα και πλέον χιλιόμετρα από αυτήν και οι επαναστάτες θα μπορούσαν, σε περίπτωση ανάγκης, να περάσουν στην ελεύθερη Ελλάδα, μέσω του Βάλτου.
   Οι Πρόκριτοι του Ραδοβιζίου Ιωάννης Κοσσυβάκης, Δημήτριος Κόκκας, Κώστας Κοσμάς, Βασίλειος Νάκος, Ντούλας Βάσος, Κολιός Μαυρομάτης, Κώστας Πάνου Στούμπος, Δημήτριος Σκαλτσογιάννης, Γεώργιος Κατσικογιάννης, Κώστας Ντερέκος, Καραγιάννης Κοτζίλας, Κωνσταντίνος Τσιγαρίδας, με προκήρυξή τους, καλούν στην Μπότση το λαό του Ραδοβιζίου να συναχθεί, για να κηρύξουν την επανάσταση των Ραδοβιζίων, που αμέσως γίνεται και επανάσταση της Ηπείρου.
   Πλήθος λαού,  με δύναμη 450 ένοπλων από όλα τα χωριά του Ραδοβιζίου, όπως την Βρεστενίτσα (Πηγές), Σκουληκαριά, Μηγδιανά (Μηλιανά), Σεκλέστα (Ελάτη), Βρατσίστα (Καστανιά), Μήγερης (Τετράκωμο), Σέση (Καλεντίνη ), Σκουληκαριά,  Σουμερού (Μεσόπυργος), Καταβόθρα (Αστροχώρι),  Μπλαγκοβίτσα (Διάσελο),  Κλειδί, Δημαριό και άλλα, συρρέουν στην Μπότση και εκεί στην Ιερά Μονή Γεννήσεως Θεοτόκου υψώνεται το λάβαρο της Επανάστασης.
  Το λάβαρο ήταν μια Σημαία Κυανή με λευκό σταυρό, εντός του οποίου είναι γραμμένο "ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ" και από κάτω "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ".
   Αμέσως όλοι δίνουν τον παρακάτω όρκο, μέσα στο μοναστήρι, κατά ομάδες. «Ορκίζομαι εις το Ιερόν Ευαγγέλιον, εις την Αγίαν Τριάδα και τον Εσταυρωμένον, ότι λαμβάνων εις χείρας τα όπλα δεν θέλω καταθέσει αυτά, ειμή αφού αποδιώξω τους τυράννους μου Οσμανλίδας από την γήν των πατέρων μου αποκαθιστών ελευθέραν την πατρίδα μου. Ορκίζομαι προσέτι εις τον ύψιστον ότι θέλω υπερασπίζεσθαι την σημαίαν και τους συντρόφους μου, χύνων αν η χρεία το καλέσει και την τελευταίαν σταλαματιάν του αίματός μου υπέρ αυτών»
   Στις 16 Ιανουαρίου οι Τούρκοι επιτίθενται στους επαναστάτες στη Μπότση αλλά αναγκάστηκαν με μεγάλες απώλειες να οπισθοχωρήσουν προς το Αστροχώρι. Στις 17 Ιανουαρίου οι Τούρκοι ηττώνται, από τον Δ. Σκαλτσογιάννη και τους μοναχούς της Μονής Ροβέλιστας, στην τοποθεσία «Βρύση βακούφικη», λίγο πιο πέρα από την Ιερά μονή, και τον Γ. Τσιγαρίδα στην Σέση – Άνω Καλεντίνη, όπου ο ίδιος σκοτώνεται.
   Στις 18 Ιανουαρίου οι Σκουληκαρίτες διώχνουν τους Τούρκους από το Κομπότι. Οι Τούρκοι νικήθηκαν και στις 20 Ιανουαρίου, στις δυο μάχες, στα Ρεκίστιανα του Κλειδιού και το Δημαριό.
   Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1854 ο Σπύρος Γ. Καραϊσκάκης (ο γιος του ήρωα του 1821 Γεωργίου Καραϊσκάκη), που υπηρετούσε ως αξιωματικός στην ελεύθερη Ελλάδα, πέρασε τα σύνορα και ενώθηκε με τον Δημήτριο Θεοδώρου Γρίβα.
   Στις 7 Φεβρουαρίου, στο Κομπότι, μετά από συμβούλιο, ανέλαβε αρχηγός του αγώνα ο παλαίμαχος Θεόδωρος Γρίβας. Μετά από σκληρή μάχη, οι Τούρκοι υποχώρησαν στην Άρτα αφήνοντας και το Πέτα στους επαναστάτες.
   Η επανάσταση στη Μεγαλόχαρη Άρτας του 1854 δεν είχε αίσιο αποτέλεσμα, επειδή δεν στηρίχθηκε με δυναμισμό από την ελεύθερη Ελλάδα, καθώς αυτή δεν ήταν έτοιμη για έναν πόλεμο με την Τουρκία αλλά και επειδή δεν είχε έναν καλό διαπραγματευτή να πείσει τις Μεγάλες Δυνάμεις, την περίοδο εκείνη, για το δίκαιο των επαναστατών.
   Το Ραδοβίζι ήταν προσωρινά ελεύθερο έως στις 12 Μαΐου του 1854, όταν 6000 Τούρκοι νίκησαν τους επαναστάτες στο Πέτα καi το Κλειδί. Τόση ήταν η μανία τους που πυρπόλησαν όλα σχεδόν τα χωριά ακόμα και τα μοναστήρια. Δόθηκαν λυσσώδεις μάχες από τους επαναστάτες Rαδοβιζινούς σε αρκετές περιοχές, με νίκες και ήττες γι αυτούς.
   Ακολούθησαν δυο άλλα επαναστατικά κινήματα στην περιοχή του Ραδοβιζίου του 1866 και 1878, για να απελευθερωθεί οριστικά το Ραδοβίζι. Η απελευθέρωση αυτής της περιοχής επισφραγίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις στο Συνέδριο του Βερολίνου το 1878 και επισημοποιήθηκε με τη Συνθήκη της Κων/πολης στις 2 Ιουλίου το 1881. Σύμφωνα με αυτή, η Θεσσαλία και τμήμα της επαρχίας Άρτας συμπεριλαμβανομένων και των περιοχών Ραδοβιζίου και Τζουμέρκων, παραχωρήθηκαν οριστικά στην Ελλάδα. Ως συνοριακή γραμμή της Ελλάδας ορίστηκε ο Άραχθος ποταμός και τα, ως τότε ελληνικά σύνορα, μετακινήθηκαν, από τη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού, βορειότερα.
   Για να γιορτάσουν τη μεγάλη και σημαντική αυτή επέτειο, καθώς και να τιμήσουν αυτούς που αγωνίστηκαν κι έπεσαν για την ελευθερία αυτού του τόπου, ο Δήμος Γ. Καραϊσκάκη, σε συνεργασία με τον τοπικό Σύλλογο Μεγαλόχαρης, θα πραγματοποιήσουν επιμνημόσυνη δέηση και μια λιτή εκδήλωση στον προαύλιο χώρο του Μοναστηριού Γεννήσεως της Θεοτόκου.
   Τον πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει η καθηγήτρια Φιλόλογος Κατερίνα Μπόνιου-Τσούφη. 
   Αίτημα των κατοίκων της περιοχής είναι η Πολιτεία να μεριμνήσει για να στηθεί, έστω και τώρα, το μνημείο «αγωνιστών της ελευθερίας». Και ως χώρος για την κατασκευή του ενδείκνυται να είναι το προαύλιο του Μοναστηριού της Μεγαλόχαρης, από όπου ξεκίνησε και η επανάσταση.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια κάτω από κάθε ανάρτηση εκφράζουν ΜΟΝΟ τις απόψεις των αναγνωστών που τις δημοσιεύουν.
O "Τηλεβόας" σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά προτιμά τα ελληνικά και όχι τα greeklish, το χιούμορ και όχι τις ύβρεις.
Επίσης, επειδή πιστεύει στη δύναμη του διαλόγου, αλλά όχι στην εμπαθή και στείρα αντιπαράθεση μόνο για το θεαθήναι, διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια που είναι υπέρ το δέον υβριστικά ή άσχετα με το άρθρο.